దంతీ దంతావళో హస్తీ ద్విరదోఽనేకపోపః|
( సింధుర స్సమజః కుంభీ మాతఙ్గశ్చ* మదావళః||
మతఙ్గజో గజో నాగః కుఙ్జరో వారణః మదావళః|| &
ఇభః స్తంభే రమః పద్మీ||న్|| - యూథనాథ(స్తు) యూధపః||
[ మాతఙ్గశ్చ = మాతంగశ్చ * ] ; ;
&
దంతావస్యస్త ఇతి దంతీ. న.పు. దంతావళశ్చ = దంతములు కలిగినది ;
1. 2. హస్తొఁస్యాస్యాస్తీతి హస్తీ = దంతములను కలిగిఉన్నది ;
3. ద్వౌరదావస్య ద్విరదః = రెండు కొమ్ములు కలిగినది ;;
4. అనేకేన. హస్తేన వక్త్రేణ చ పిబతీతి అనేకపః. ద్వాభ్యాం పిబతీతి ద్విపః. పా పానే = తొండము, నోరు - ఈ రెంటి చేతను త్రాగునది/ పానము చేయునది ;;
5. 6. మతంగుడు అను ఋషి వలన పుట్టినది <-మతంగాదృషేః జాతో మతంగజః ;;
&&&&&&&&&&&& గజతి మాద్యతీతి గజః - గజమదే. మదించునది ;
8. నగేగిరౌ భవో నాగః = పర్వతమందు పుట్టినది ;;
9. కుంజౌ కుంభాదో గర్తావస్యస్త ఇతి కుంజరః = *కుంజములు = కుంభస్థలములకు ఇరు వైపుల - దిగువన ఉండే గుంతలు/ గుంటలు ;
*కుంజములు = కుంభస్థలములకు ఇరు వైపుల - దిగువన ఉండే గుంతలు/ గుంటలు ;
&+ ;-10. పరబలం వారయతీతి వారణః. వృఞ్ వరణే. =
పరబలమును అడ్డు వెట్టునది.
11. కరోస్యాస్తాతీతి కరీ. న.పు.అరీ. న.పు. = తొండము కలది.
12. ఏతి మదమితి ఇభః. ఇణ్ గతౌ. మదమును పొందునది ;;
13. స్తంబే తృణగుల్మే రమత ఇతి స్తంబేరమః. రము క్రీడాయాం| = పొదలలో క్రీడించేది ;
14. పద్మం బిందుజాలకమ్ అస్యాస్తీతి పద్మీ. న.పు.
పద్మము = దేహమునందలి బొట్లు కలిగిఉన్నది ;
ఈ పదిహేను[15 ] ఏనుగు పేర్లు ;
=============,
మతంగుడు అనే ఋషి, సృజించినది - మహర్షులు కేవలం కనులు మూసుకుని, సదా కూర్చుని ఉండి, పూసలు త్రిప్పుకుంటూ, తపస్సు చేసేవారు - అనే అభిప్రాయం జన సామాన్యాదులలో నెలకొనిఉన్నది. కానీ, తాపసులు - చెట్లు పెంచి, ప్రకృతిని కాపాడేవారు.
అట్లాగే మునివరులు - పక్షి - జంతువులను - అడవిలోని సాధు జీవులను సంరక్షిస్తుండేవారు.
అంతే కాదు - ఎన్నో ప్రయోగాలు చేసేవారు ……….. , అందుకు ఋజువులు -
అమరకోశం - అనే ప్రాచీన సంస్కృత నిఘంటువులోని అనేక శ్లోక - విపుల సారాంశములు …… ,
Extra ;- A golden VASE = బంగారు గిండి ;;
✏ ✏ శ్లోకమ్ 34 - ద్వితీయకాండము - క్షత్త్ర వర్గము ;
=========================== ,
damtee dantAwaLO hastee dwiradOఽnEkapOpa@h|
( sindhura ssamaj@h kumBI maata~mgaSca* madAwaLa@h||
mata~mgajO gajO naaga@h ku~mjarO wAraNa@h madaawaLa@h I||
ibha@h stamBE rama@h padmee||wenn - yuuthanaatha(stu) yuudhapa@h||
& damtAwasyasta iti damtee. na.pu. damtAwaLaSca = damtamulu kaliginadi ;
1. 2. hasto@msyAsyaasteeti hastee = damtamulanu kaligiunnadi ;
3. dwauradAwasya dwirada@h = remDu kommulu kaliginadi ;;
4. aneakeana. hasteana waktreaNa ca pibateeti aneakapa@h. dwAByAm pibateeti dwipa@h. paa paanea = tomDamu, noaru - ee remTi cEtanu traagunadi/ paanamu ceayunadi ;;
5. 6. matamguDu anu Rshi walana puTTinadi <- matamgaadRshE@h jaatoa matamgaja@h ;;
&&&&&&&&&&& 7. gajati maadyateeti gaja@h - gajamadE. madimcunadi ;
8. nageagirau bhawoa naaga@h = parwatamamdu puTTinadi ;;
9. kumjau kumBAdO gartaawasyasta iti kumjara@h =
kumjamu*lanu lanu kaligiunnadi ;
[ *kumjamulu = kumbhasthalamulaku - iru waipula - diguwana umDE gumtalu/ gumTalu kaliginadi ] & + ;-
10. parabalam waarayateeti waaraNa@h. wR~n waraNE.
parabalamunu aDDu weTTunadi.
11. karoasyaastaateeti karee. na.pu.aree. na.pu. = tomDamu kaladi.
12. eati madamiti ibha@h. iN gatau. madamunu pomdunadi ;;
13. stambea tRNagulmE ramata iti stambearama@h. ramu krIDAyAm|
= podalaloa krIDimcEdi ;
14. padmam bimdujaalakamm asyaasteeti padmee. na.pu.
padmamu = deahamunamdali boTlu kaligiunnadi ;
ee padiheanu Enugu pErlu ;;
`& Extra ;- A golden VASE` = bamgaaru gimDi ;;
old buk = 189 page & new buk = 488 page ] ; &
మతంగ ముని సృష్టి - 8 ;;
✏ ✏ 34 SlOkamm ; ద్వితీయకాండము - క్షత్త్ర వర్గము ;
& prev post = వనస్పతి - 7 ;;
 |
| Matnga HINDU sage creation |
;
