13, డిసెంబర్ 2025, శనివారం

దేవదారు, GUM Tree - 21

శక్ర పాదపః పారిభద్రకః||

భద్రదారు ద్రుకిలిమం* పీతదారు చ దారు చ||

పూతికాష్ఠం చ సప్త స్యుర్దేవదారుణి||

[ Deodar = Uvaria longifolia - commonly called Deodar ;;

        Cedrus Deodara ;; & దేవ = Divine/ Godly tree -  & దారు = tree ;;  ]

          ద్వితీయకాండం - వనౌషధి వర్గం - 99 శ్లోకం ;- అమరకోశం ;;

భద్రదారు ద్రుకిలిమం పీతదారు [పా] పూతిదారు - దారు పూతికాష్ఠం |న| 

            ౭  = సప్త  దేవదారు పేర్లు - देवदार ;;  seven names of DEODAR tree ; 

భావము ;- శక్రస్య ప్రియః పాదపః = ఇంద్రునికి ప్రియమైన వృక్షరాజము ;

1] పారి నిష్ఠాం ప్రాప్తం భద్ర మస్య పారిభద్రకః = 

             అంతట  పూర్ణమైనట్టి శుభము కలిగినది 

2] భద్రం చ తత్ దారు చ భద్ర దారు. ఉ.న. శుభమైన చెక్క కొయ్య ; 

3] ద్రౌ స్కంద్కంధే కిలిమం = కొమ్మలందు బంక [gum] కలది ;; 

"దేవదారు స్మృతం దారు సురాహ్యం కిలిమం* చత" దితి ధన్వంతరిః.  💦

4] పీతవర్ణం దారు - పీతదారు = పచ్చని దారువు ;;   

పా. పూతిదారు.

5] దీర్యత ఇతి దారు ;; దౄ విదారణే. చీల్చబడినది ;; 

6] పూతి ఉగ్రగంధం కాష్ఠమన్యేతి పూతికాష్ఠం  = 

తీక్షణం - ఉగ్రగంధం [వాసన] కల చెక్కకలది ; 

7] దేవానాం దారు దేవదారు = అయఽం పుంలింగేపి ;

"అముం పురః పశ్యసి దేవదారుం - అని కాళిదాసు వర్ణన ;;

ఈ ౬ [ six = 6] దేవదారు మహా వృక్ష నామములు ;;

clestrial tree - పార్ట్ - 2 ;- ద్వితీయకాండం - వనౌషధి వర్గం - 99 శ్లోకం ;- అమరకోశం ;;

extra ;-  1] అగస్త్య , మార్కండేయ మహర్షులు దేవదారు తరు సంపద వృద్ధి చేసిన మూల పురుషులు ; देवदार ;;

2] ఈ దేవతల చెట్లు కు హిమాలయాలు నెలవులు - ; హిమశృంగములపై ఉన్న మాహా వృక్షరాజా లు - దేవదారు తరువులు  देवदार ;;

3] కిలిమం* ->  ప్రసిద్ధమైన కిలిమంజారో పర్వతాలు - ఆఫ్రికాలో ఉన్నవి.   ;; 

===================================,

Sakra paadapa@h paaribhadraka@h||

Sakrasya priya@h paadapa@h =

             imdruniki priyamaina wRksharaajamu ;

bhadradaaru drukilimam peetadaaru [paa] pUtidAru -

daaru puutikaashTham |na| ౭  = sapta syurdeawadaaruNi|| 

Deodar = Uvaria longifolia - commonly called Deodar ;;

            ౭  = సప్త  దేవదారు పేర్లు - देवदार ;;  seven names of DEODAR tree ; 

        Cedrus Deodara ;; & దేవ = Divine/ Godly tree -  & daaru = tree ;;  ]

BAwamu ;-  pUrNa SuBamaina  daaruwu ;; 

1] paari nishThAM praaptam bhadra masya paaribhadraka@h = 

amtaTa  pUrNamainaTTi SuBamu kaliginadi ; 

2] bhadram ca tat daaru ca bhadra daaru. u.na. SuBamaina cekka koyya ; 

3] drau skamdkamdhea kilimam = kommalamdu bamka [`gum`] kaladi ;; 

"dEwadaaru smRtam daaru suraahyam kilimam* cata" diti dhanwamtari@h.

4] peetawarNam daaru - peetadaaru = paccani daaruwu ;;   

paa. puutidaaru.

5] deeryata iti daaru ;; dRU widaaraNE. ceelcabaDinadi ;; 

6] puuti ugragandham kaashThamanyeati puutikaashTham  = 

teekshaNam - ugragamdham [waasana] kala cekkakaladi ; 

7] deawaanaam daaru deawadaaru = ayaఽm pumlimgeapi ;

"amum pura@h paSyasi deawadaarum - ani kaalhidaasu warNana ;;

ee ౬ [ six = 6] deawadaaru mahaa wRksha naamamulu ;; 

`extra`;-  1] agastya , maarkamDEya maharshulu deawadaaru taru sampada wRddhi ceasina muula purushulu ;

2] देवदार ;; ee deawatala ceTlu ku himaalayaalu nelawulu - ;himaSRmgamulapai unna maaahaa wRksharaajaa lu - deawadaaru taruwulu  देवदार ;;

3] kilimam* ->  prasiddhamaina kilimamjaaroa parwataalu - aafrikaaloa unnawi. 

౨ - ౩ -  ౪  - ౫  - ౬  - ౭  - ౮ - ౯ - ౧౦  ;  ౡౡౡౡౡౡ - ఽఽఽ ఽ ఽ ఽ

దేవదారు, GUM Tree - 21  ;; = Devadaaru, Gum tree - 21 ;;  

clestrial tree - పార్ట్ - 2 ;-  dwitIyakAMDam - wanaushadhi wargam - amarakOSam ;;  99 SlOkam -

prev ;- దేవవృక్షం పారిజాతం - 20 = పంచైతే దేవతరవో మందారః పారిజాతకః| సంతానః కల్పవృక్షశ్చ పుంసి వా హరిచందనం||  అమరకోశం - ప్రధమ కాండం - స్వర్గ వర్గం - 50 శ్లోకం ;; [ పార్ట్ - 1 ] ;- 

LINK ~ agastya, markandeya - Deodar grand trees

కామెంట్‌లు లేవు:

కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి